İnsan Kaynaklarının İşe Alım Sürecinde Oyunlaştırma Örneği: Sanal Mülakat

İnsan kaynakları süreçlerini daha etkili ve verimli yönetebilmenin yolları yeni yöntemler uygulayabilmekten geçmektedir. Çalışanların motivasyonlarını arttırmak, bağlılıklarını sağlamak ve yetenekleri yönetebilmek amacıyla yeni yöntemler insan kaynakları süreçlerine entegre edilmelidir. Yeni jenerasyon ise tam bir oyuncu profili olarak karşımıza çıkarmaktadır. Konuya bu açıdan bakıldığında; insanların oyun oynamak için gösterdikleri heyecan ve motivasyon kaynakları iş hayatının içine yerleştirilebilmektedir. Bu motivatörler, dinamikler ve süreçler gerçek hayatta verimlilik artışı için davranış değişikliği yaratma yönünde kullanılabilmektedir. Oyun, kuralları belirlenmiş kapalı bir sistemdir. İnsanların sosyalleşmesi, eğlenmesi, güzel vakit geçirmesi, iletişim kurması ve öğrenmesi gibi amaçlarla, belli hedefleri ve kazanma ile kaybetme gibi sonuçları olan bir süreçtir. Oyun, eğlendirici ve bazen de öğretici faaliyetleri kapsar. Oyunlaştırma ise oyundan birçok konuda farklılaşmaktadır. Oyunlaştırma, oyun dinamiklerinin, mekaniklerinin ve bileşenlerinin gerçek hayattaki bir sürece eklendiği bir disiplindir. Bu süreçte katılımcılar birer oyuncuya dönüşerek, yüksek motivasyonla, oyun dinamiği içinde yapmaları gereken aktivitelere konsantre olmaktadır. Bu açıklamalardan anlaşılacağı üzere oyun ile oyunlaştırma aynı şeyi ifade etmemektedir Oyunlaştırmanın kelime babası olan Gabe Zicherman ve Christopher Cunningham oyunlaştırmayı “oyundaki düşünme biçiminin ve oyun kurallarının, kullanıcının ilgisini çekmek ve problem çözmek amacıyla kullanılması” olarak tanımlanmaktadır. Oyunlaştırma da kullanılan oyun bileşenleri; katılım puanı, rozet, seviye ve lider tablolarının yer aldığı ödül sistemleri olarak sıralanabilmektedir. Oyunlaştırma kısaca; oyun felsefesinin, oyunsal düşünmenin ve oyun mekaniklerinin oyun dışı alanlarda, motivasyonu arttırmak ve kullanıcıları problem çözmeye teşvik etmek için kullanılmasıdır. Oyunlaştırma özellikle son dönemde önem kazanmış kavramlardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır.   İnsan Kaynaklari Süreçlerinin Oyunlaştirilmasi İşletmeler tarafından oyunlaştırmanın kullanılma nedenleri arasında takımlar arasında tatlı rekabet yaratmak, personeli motive etmek, sadakati teşvik etmek ve sosyal kanıt üretmek bulunmaktadır. Küreselleşme ile birlikte yaşanan hızlı değişim ve dönüşüm, her alanda olduğu gibi insan kaynakları yönetimi konusuna da farklı bakış açıları getirmiştir. İşletmelerin, çalışanlarını motive edecek modeller ve uygulamalar geliştirmesi zorunlu hale gelmiştir. Eğer daha verimli çalışanlar isteniyorsa yeni çağın motivasyon araçlarının kullanılması gereklidir. Artık çalışanlar eski dönemin havuç/sopa motivatörleri ile bir yere kadar verimlilik göstermektedir. Verimlilik için motivasyonun içten gelmesi önemlidir. Motive olmuş çalışanların düşünceyi eyleme dönüştürmek istemesi ile işletmenin daha verimli, yenilikçi ve yaratıcı olması kolaylaşmaktadır. Performans sistemi, eğitsel oyunlar, teşvikler, ödüller ve simülasyon uygulamaları çalışanlara değer verildiğinin işaretidir. Bu anlamda oyunlaştırma, personelin işe alım sürecinde, eğitim ve gelişim sürecinde, performansının geliştirilmesinde kullanabileceğimiz yeni bir araç olarak karşımıza çıkmaktadır. İnsan kaynaklarında oyunlaştırma, personelin oyuncu profilini analiz ederek, kişiye yönelik olarak motivasyon kaynaklarını belirleyip, bunu oyun dinamikleri ile birleştirmektedir. İşletmeler amaçlarına ulaşmasına katkı sağlayan personelini motive edebilmek için farklı araçlar geliştirir ve kullanırlar. Takım çalışanlarının mutluluğunu sağlamak ve maksimum performans elde edebilmek için doğru araçları, doğru zamanda ve doğru yerde kullanmak gerekir. Personelinin potansiyelini performansa dönüştürmek için içsel ve dışsal engelleri bulmak ve bu engellerin ortadan kaldırmasını sağlamak gerekmektedir. Oyunlaştırma, personelin kendi performansını takip edebilmesi için motivasyon ve ödüller aracılığı ile fırsatlar sunmaktadır. Oyun teknikleri ve dinamikleri performans geliştirmenin eğlenceli ve cazip hâle getirilmesi için kullanılmaktadır. Ayırca çalışanın iş başarıları konusunda bilgilendirilmeye, geri bildirim almaya ihtiyacı vardır. Çünkü işletmenin, çalışanlarının başarılarını ve başarısızlıklarını görmesi daha sonraki çalışmalarını düzenlemesinin yanında çalışanların motivasyonu bakımından da önemlidir.   İnsan Kaynaklarinda Oyunlaştirma Örneği: Sanal Mülakat Oyunlaştırma konusu geniş bir kullanım alanına sahiptir. İnsan kaynaklarında oyunlaştırma üzerine uygulamalar incelendiğinde dünyada ve Türkiye’de uygulanan başarılı örneklere rastlanılmaktadır. Assessment Systems tarafından uygulanan Oyun bazlı değerlendirme, İzgören Akademi tarafından geliştirilmiş olan CEO Olmak, Windows Lisan Kalitesi Oyunu, Top Coder, YKB Kent, Duolingo, Marriott for Recruitment, Cisco in Learning & Development, Onboarding at Deloitte, A Belgian Hospital for training new employees, Accenture for Cultivating a culture of Collaboration, Phoenix Software for attracting & selecting candidates, LinkedIn for internal collaboration, Lego serious play ve PwC tarafından geliştirilen Game of Threats örnekleri verilebilir. Sizlere bu bölümde örnek olarak iki yıl boyunca üzerinde çalıştığım ve 2020 yılında tamamladığım “Sanal Mülakat” projesinden bahsetmek istiyorum. Sanal mülakat projesi, insan kaynakları yönetiminde seçme ve yerleştirme sürecinin önemli aşaması olan mülakatın oyunlaştırılması ile ilgilidir. Özellikle, stajyer ve yeni mezun alımları için etkili bir mülakat simülasyon yöntemidir. Bu projeyi hayata geçirmeden önce, özel sektör deneyimlerimden de yola çıkarak, aday veya mevcut çalışanların en çok zorlandığı konu olan mülakat sürecinde yaşanan sıkıntılara odaklandım. Mülakat sürecinde oyunlaştırma dinamiklerini kullanarak yaşanan zorluklara çözüm bulmayı amaçladım. Bireylerin bu süreci daha başarılı atlatabilmeleri için kişilere bu deneyimi yaşatmanın en iyi yol olduğu düşüncesinden yola çıkarak bir sistem tasarladım. İş görüşmesinde gelebilecek sorulara hazırlıklı olmak, mülakat öncesinde ve sırasında yapılması ve yapılmaması gerekenler gibi adaylara destek olabilecek her türlü bilgi “Sanal Mülakat” ile bu platformda yer almaktadır. Bu doğrultuda Sanal Mülakat, kullanıcıların web uygulaması üzerinden iş görüşmesi deneyimi yaşamasına olanak sağlayan bir simülasyon sistemi ile ilgili olduğunu söyleyebilirim. Sistemi bir kişinin mülakat süreçleri ile ilgili tüm gerekli bilgiye ulaşabilecekleri, mülakat tavsiyeleri alabilecekleri, özgeçmişlerini ve sertifika cüzdanlarını oluşturabilecekleri ve mülakat simülasyonu yapabilecekleri bir destek platform mantığında planladım. Ayrıca süreçte bir mülakat rehberi kullanıcıya eşlik edecektir. Kişi yüz yüze destek almak isterse de Mülakat Koçu modülünden yararlanabilmektedir. Şimdi Sanal Mülakat sistemi ile ilgili işleyişi kısaca paylaşmak istiyorum. Sanal mülakat ile başarı şansınızı artırın! Sanal Mülakat sisteminde, kullanıcının eğitim almasından mülakat deneyimi yaşamasına, kendini tanımasından, kişilik testlerine kadar olan aşamaları modüller halinde gerçekleştirme fırsatı bulunmaktadır. Bir diğer amacı, kullanıcıların iş görüşmelerinde işleyen süreç hakkında bilgilendirilmesini sağlayan bir sistem olmasıdır. Aşamalı olarak sunulan mülakat simülasyonları kullanıcının başarısının ölçümlenmesine olanak tanıyan puanlama mekanizması içeren bir sistem üzerinden gerçekleşmektedir. Sistem aynı zamanda mülakat deneyimi aşamasında kullanıcıya oyunlaştırma dinamiklerinin kullanıldığı bir platformda mülakat deneyimi yaşatmaktadır. Sanal mülakat ile kullanıcılar istedikleri kadar mülakat deneyimi gerçekleştirip, diğer kullanıcılara meydan okuyabilmektedir. Bu sistem, rozetler, liderlik tablosu, ödül gibi oyunlaştırmanın dinamikleri kullanılarak tasarlanmıştır. Oyunlaştırma tasarımında ödüllerin ve motivatörlerin kullanımı ile kişilerin uygulamaya olan ilgisini ve bağımlılıklarını arttırması planlanmıştır. Ayrıca kullanıcı sistem üzerinde izlediği her video, test ve görevlerden sonra puan toplayarak, liderlik tablosunda kendisini takip edebilmektedir. Diğer kullanıcılarla arasındaki puan farkını ve sıralamasını görebilmektedir. Ayrıca liderlik tablosundaki durumlarına göre çeşitli ödüllerle motive edilmektedir. Bu bağlamda başarı, avatar, rozetler, liderlik tablosu, seviyeler, puanlar, takımlar, sanal hediyeler ve içeriğe ulaşma gibi oyunlaştırma bileşenleri sistem içerisine entegre edilmiştir. Profilini tamamlayan kullanıcılar sistemde bulunan özgeçmiş formatlarından seçim yaparak özgeçmiş oluşturabilmektedir.  Sanal Mülakat ile kullanıcılar mülakata hazırlanırken aynı zamanda mülakat sürecinde neler yapması gerektiğine dair mülakat soru örnekleri ve mülakat ipuçları üzerinden sistemden fayda sağlaması amaçlanmıştır. İnsan kaynaklarında oyunlaştırmanın sürdürülebilir olması için uzun dönemde mutlaka geri bildirimler alınarak sistemin dinamiklerinin, bileşenlerinin, mekaniklerinin, hikayenin, rekabetin ve eğlencenin dozunun ve kurgusunun yeniden planlanması gerekmektedir. Oyunlaştırma; planlanan, kurgulanan ve sisteme adapte edildikten sonra statik olarak akan bir süreç olmaktan ziyade geri bildirimler ile beslenen ve öğrenen bir sistemdir. Bu dinamik yapısı nedeni ile hep daha iyiye doğru geliştirilebileceği düşünülmektedir.