Markalar "Ortak Mutfak" ve "Ortak Kurye" Sistemler için Birleşmek Zorunda

Pandemi süresince lojistik ve kargo dağıtım sektöründe yaşanan tıkanıklığı nasıl değerlendirirsiniz? Gerek mağazaların kapanması, gerek temas azaltma tedbirleri ve gerekse sokağa çıkma yasakları nedeniyle marketlerde oluşan yoğunluklar siparişlerin e-ticarete kaymasına sebep olmuştur. Bu da milyonlarca insanın evlerine taşıdıkları ürünleri ve malzemeleri mevcut kargo ağı üzerinden taşıması anlamına geldiği için çok ciddi tıkanmalar yaşanmıştır. Esasında yaşanan ortam açısından bu çok olası bir durum ve bu gecikmeleri tedarik sorunlarını kargo sistemlerinin başarısızlığı olarak görmemek gerekir. Bu yalnızca kapasite üzeri aşırı yüklenme neticesinde oluşan olağan bir durum diye değerlendirmek gerektiğini düşünüyorum. Büyük dağıtım ağlarına sahip üretici şirketler küresel ve lokal salgınlara daha dayanıklı hale gelmesi için neler yapmalı? Bu salgın öncelikle online ticaretin herkes tarafından deneyimlenmesi ve öneminin çok daha iyi algılanmasını sağladı. Büyük dağıtım ağına sahip firmaların kriz ortamlarında hizmet aksaklıklarını azaltıcı kriz tedbirleri almasında yarar olduğunu düşünmekteyim. Ancak yine de tekrar etmek gerekir ki aşırı yüklenmeler için hiçbir firmanın tam çözüm üretme şansı bulunmamaktadır. Yaşanan pandeminin süreci online ticareti ve lojistik sistemlerini çok daha güçlendirecek olmasından dolayı Allah muhafaza benzer durumlarda aksaklıkların çok daha düşük olacağını söyleyebiliriz. Restoran zincilerinin mutlak suretle ortak mutfak projelerine girişmesini ve ortak kurye ağları kurmasını öneriyorum. Böylelikle sermayeleri uzun dönüşlü yatırımlar yerine daha efektif işlerde kullanmış ve çok daha hızlı büyümüş olacaklardır. Bunun tekrar altını çizmek istiyorum; markaların "Ortak Mutfak" ve "Ortak Kurye" sistemleri için birleşmek zorunda olduğunu çok iyi gördük ve bugünden sonra bu konuda harekete geçilmesi gerektiğini vurgulamak istiyorum. Kriz dönemlerinde verimlilik nasıl artırılır? Pandemi'ler (özellikle bu derece büyük ve korkutucu olanları) Dünyada pek sık karşılaştığımız bir olay olmadığı için bunlara tam hazırlıklı olmak pek mümkün görünmemektedir. Ancak yine de konuyu bir kriz diye değerlendirebiliriz. Kriz dönemleri altyapısı ve finans yapısı güçlü olan firmalar için çok ciddi fırsatlar içeren önemli dönemlerdir. Haliyle kriz dönemlerinde daha verimli olmak için normal dönemlerde olduğu gibi sağlam altyapılar (üretim, dağıtım, servis) ve güçlü finansal durumlara sahip olmak yeterli olacaktır. Yaşanan bu pandemi döneminde de faaliyetine devam eden şirketlerden güçlü altyapısı olan ve finansal olarak kaynakları güçlü olan firmalar çok önemli kazanımlar elde etmişlerdir. Şirketlerin her zaman orta, kötü ve felaket senaryoları olmalı ve ihtiyaca göre bunları düzenli olarak güncellemelidir. Gıda sektörü, pandemi sürecinden hangi dersler alarak çıkıyor? Gıda sektörü mutlaka Pandemi sürecinden çok ciddi dersler çıkarmıştır. Ancak, unutmamamız gereken bir başka gerçek vardır. Ülkemiz bu pandemi olayına 2018 son çeyreğinde başlayan ve 2019 yılında devam eden 2020 yılı ilk çeyreğinde toparlanmaya başlamış bir ekonomik kriz ortamında yakalandı. Bu nedenle ekonomik açıdan çok ciddi zorluklar yaşamış sektörler tam toparlanma ümidi ile hamleler planlarken çok daha ağır bir olayın etkisi altında kaldılar. Haliyle mevcut dönem bir çok firma için yaşama mücadelesi olarak ortaya çıkmış durumda. Yine de alınacak derslere bakacak olursak; online ticaretin, güçlü ve alternatifli dağıtım ağının, güvenilir gıdanın önemi çok daha anlaşılır olmuştur. Aynı şekilde restoran tarafında çok büyük alanlarca ve çok sayıda servis elemanı çalıştırmak yerine çok daha kontrollü işler yapmak gerektiği çok iyi anlaşılmıştır. Zira büyük restoranlar ve çok sayıda personel ile sunulan yüksek kaliteli hizmetler iyi dönemlerde büyük geri dönüşler sağlarken ekonomilerin durduğu dönemlerde yıkıcı etkiler ortaya çıkarmaktadır. Buradan yola çıkarak herkesin işlerini çok daha efektif olarak yeniden planlaması gereken bir dönemdeyiz. Öte yandan AVM - Cadde mağazacılığı tartışmaları da yine bu salgın sonrasında gündemde yer alacaktır. Zira, AVM'lerdeki yüksek kiralar, ilave maliyetler ve sınırlı çalışma saatleri nedeniyle caddelerin cazip görünümü kirasız dönemlerde tersine dönmüş oldu. Çünkü sektör oyuncuları kapalı kaldıkları dönemlerde bir çok AVM'nin kira almaması, hatta pandemi sonrası kira indirimleri ile ilgili bilgiler alırken aynı durumlar cadde mağazalarından tam aldıklarını söylemek mümkün değil. Haliyle pandemi sonrası önemli bir gündem olarak bu konu tartışılıyor olacak. Son olarak 2015 yılından itibaren çok yayılan kendi markasını yaratma ve büyütme arzusuyla kurulan ve henüz belirliği bir ölçeğe ulaşamamış bir çok işletmenin konsolidasyon için arayışlara girmesi gerektiğini düşünüyorum. Restoranların arabaya servis şubeleri ile ilgili çalışmalar yapması da bu dönemde önemli fırsatlar sunacaktır. Online satış mecrası sıcak pazarlamanın önüne geçti, bu kalıcı olabilir mi? Bugünlerdeki kadar yoğun olmasa da bu durum kesinlikle kalıcı olacaktır. Özellikle tüketicilerin zorunlu deneyimleri bu işin rahatlığını iyice göstermiş ve normal dönemlerde de online alışverişin devam edeceğini göstermektedir. Tekstil, Ayakkabı gibi bazı mecralar online ticarette geçmişten beri belirli bir büyüklük ve kullanım zaten yaşıyordu. Bu dönem özellikle gıda ve market alışverişlerinde online ticaretin güçlenmesini sağlayacaktır. Bugüne kadar deneyimlediğimiz belirli konularda uzmanlaşmış market ve satış noktaları aynı şekilde online dünyada da karşımıza çıkacaktır. Yalnızca yaygın ürün gamları ile satış yapan online sitelerden daha çok özellikli ürünlerin satıldığı sitelerin de sayısının çok artacağını ve buna uygun indeksleme sitelerinin büyüyeceğini düşünmekteyim.