BİR MİLYAR DOLARLIK İŞ TEKLİFİ

Güzel memleketim, hem dünyanın en eski kahve dükkânı ve kavurma evine (Tahmişhane ve Kiva Han, Tahtakale 1554) hem de Gaziantep’te 1635’ten beri ayakta olan kahve şirketine (Tahmiş Kahvesi) sahip. 

Nasıl olduysa Osmanlı sonrası çay tüketicisi olarak nam salan Türkler, özellikle Sivaslılar, Z kuşağının sahaya çıkmasıyla beraber yeniden özüne döndü ve bir kahve devrimi gerçekleştirmeye başladı. 

Öyle ki yaklaşık 10 yıl önce Türkiye’de kişi başına kahve tüketimi 350 gram iken şu sıralar 1 kilo 300 grama çıktı. Yakında ise 2 kilograma ulaşması bekleniyor. Bu da yaklaşık %50 büyüme demek. Girişimciler, hemen not alın; hâlâ büyük bir potansiyel var. Hafife almayın, sadece zincir kahvecilerin sayısı 2018’de 1.570 şube iken şu anda yaklaşık 3.200’e ulaşmış. Bunu duyunca ben de şaşırdım. Gerçekten iyi tüketmişiz! 

Peki, bu kahveyi nereden alıyoruz? Son 5 yılda yaklaşık 1,5 milyar dolarlık kahve ithal eden Türkler, en çok Brezilya, Hollanda ve Almanya’dan kahve getirtiyor. Durun bir dakika... Ne? Almanya mı? 

Evet, kahve üretmeyen Almanya yılda 2,3 milyar dolar, Hollanda ise 1,5 milyar dolara yakın kahve ihracatı yapıyor. Bunu da limanları sayesinde önemli bir lojistik merkezi hâline gelerek ve kahve çekirdeklerini işleme, kavurma, paketleme konularında uzmanlaşmış tesisleriyle kahveye katma değer katarak başarıyorlar. Buna karşılık Türkiye ise son 5 yılda toplam 154 milyon dolarlık kahve ihracatı yapmış. Bakın, bir yılda demiyorum; toplam 5 yılda! 

Maalesef yine klasik senaryolarla karşı karşıyayız. Üretmek, marka hâline getirmek, geliştirmek ve satmak yerine ithal edip tüketmeyi seçiyoruz. 

Hâlbuki son yıllarda en zor olanı başarmışız ve başta ABD, Kanada, Hollanda, Almanya, Rusya, Belarus, KKTC, Suudi Arabistan ve Azerbaycan olmak üzere toplam 146 ülkeye ihracat yapmışız. Bilen bilir; bu işlerin en zor tarafı pazara girmektir, yani penetrasyondur. Ve bunu 146 ülkede başarmışız! 

Küresel çapta emtiaların borsa veri sağlayıcısı ICE Futures Europe’a göre bugünlerde işlenmemiş kahve fiyatları 5-5,5 USD arasında değişiyor. Türkiye’de satışı ise cinsine ve markasına göre değişerek ortalama 20 dolar seviyesinde. Tüketicinin aldığı bir bardak kahve ise yaklaşık 3,5 USD. 

Şimdi düşünelim... Eğer sadece biraz işlemeyi öğrensek, biraz da ihracata yüklensek, bütün dünyaya öğütülmesi, pişirilmesi ve sunumuyla ünlü Türk kahvemizi satarak 1 milyar dolarlık ihracat açığımızı kapatsak, daha mutlu olmaz mıyız? 

Nasıl yapacağız? Yol zaten 146 ülkede açılmış. Geriye sadece biraz cesaret ve biraz istek kalıyor. Pazara çıkıp bağıracağız: “Turkish Coffee, Coffee Turkish! Çıkın çıkın gelin!” Çıkın, çıkın gelin!