Franchisee Almak mı? Kendi İşinizi Kurmak mı?

“Hedefi görmenize gerek yok, siz yaklaştıkça o netleşir…” Seçeceğimiz veya içerisine dahil olacağımız markanın ve sisteminin gücünün ve yarattığı değerlerin iyi araştırılması gerekir.   Dünyada devam eden pandemi, bizlere daha önce planladığımız ama hiç deneyimlemediğimiz iş koşulları geliştirmemize, devam eden süreçte ise, yeni varyantların etkisini artırarak sürdürmesi, markaların ve işletmelerin iş modellerinin bir kez daha yeni baştan gözden geçirilmesine ve iş süreçlerinin yeniden düzenlenerek yazmasına neden oldu. Dünyada ve Ülkemizde tüm bunlar ile boğuştuğumuz bu günlerde, yaşanan döviz kurlarındaki görülmemiş hareketlilik Ülkemizde, markalarımız ve yatırımcılarımız için yeni belirsizlikler ile mücadele edebilmemiz çözüm üretebilme beklentilerini beraberinde getirdi. Her zaman krizler, fırsatları beraberinde getir düşüncesi ile yatırım kollayan veya bu durumları fırsat bilen yatırımcılar vardır. Onlar açısından bu dönemi de yatırım için değerlendirerek avantaja dönüştürmek yönünde düşünen ve ilerleyenler ile birlikte, normalleşme koşullarında yatırım yapmayı düşünenler için bu makalemde görüşlerimi paylaşmak istiyorum. Bir franchise sistemine dahil olmanın avantajlarının yeni bir iş kurmaktan her koşulda daha değerli olduğunun ve bazı riskleri ortadan kaldırabilmek adına çok sayıda avantajlar yarattığı veya oluşturduğunu en başta belirtmeliyim. Franchise sistemleri, test edilmiş ve rafine edilmiş ve tekrar test edilerek geliştirilmiş sistemlerdir. Yaratılmış bu sisteme dahil olunarak, markanın tüm kazanımlarından, gücünden bilgi birikimlerden yararlanmak, kazanmak, bir franchise sahibine yani işletmeci yatırımcılarına, işe daha hızlı başlama, ilk yatırımınızı azaltma ve kendi kuracağınız işletmeye göre bilmeden, deneyimlemeden yapacağınız hatalardan kaçınma becerisi sağlar. İşletmenizi açmadan önce, birçok franchise veren marka, işin her yönüyle ilgili başlangıç ​​eğitimi ile öncelikle yatırımcı adaylarına eğitim vererek devamında ise, ekibini işe almaya ve eğitmeye, işinizi yönetmeye kadar sizlere ilk aşamada değer katar. İş yapış modelleri belirli olduğu için bunları gerek el kitapları ile gerekse kendi iç dijital sistemlerinde, işletmeci yatırımcıları ile sürekli paylaşmaktadırlar. İşletmelerin, bilgi datalarında günlük operasyonlarınızda ortaya çıkabilecek birçok durumla nasıl başa çıkılacağını açıklayan ayrıntılı bilgileri işletmeci yatırımcılarının kullanımına sunarlar. Reklam tanıtım faaliyetleri yanında uygun satın alma ve lojistik destekleri ve birçoğu sürekli devam eden eğitimler ile her türlü desteği yanında, periyodik olarak işletmeleri ziyaret edecek bir saha ekipleri ile hem iş koçu olarak hem de tüm Yatırımcılarının işletmelerini, marka standartlarına uyumlarını desteklemek ve sağlamak için denetleme kontrol desteği sunarlar. Bilindiği üzere franchising sistemlerinde uygulamadaki iki ana unsuru ile farklılıklar oluşturmaktadır. Bunları “ürün franchising’i” ile “hizmet franchising’i” olarak belirtmeliyim. İki sisteminde işleyiş modelleri birbirine çok benzer olsa da uygulama açısından değerlendirildiğinde ve iş yapış sistemi olarak birbirinden ayrılmaktadır. Birinde hazır mal ve ürünlerin satılmasına yönelik sistem geliştirilmişken, diğerinde ise yarı mamul hammadde ve üretim de söz konusu olmaktadır. Ben her zaman olduğu gibi yazılarımda daha çok hizmet franchising’ini değerlendirmeye alıyor ve yorumluyorum. Fakat makalemin içeriğinde belirtmeye çalıştığım gibi franchise almanın her iki modelde de kendi işinizi kurmaktan daha avantajlı olduğunu bir kez daha altını kalın çizgilerle çizerek belirtmeliyim. Franchise almanın, kendi işini kurmaya göre sağlamış olduğu avantajları içeren işletme modeli olmasının sayılamayacak kadar avantajlarının yanında, en önemsediğim üç önemli değerini sizlerle paylaşmak isterim.

1. Markanın Bilinirliliği

Franchise veren markanın ülke genelinde veya globaldeki yaygınlığı, iş yapış modelinin etkinliği ile ilk başlangıçta hazır bir müşteri potansiyeline sahip olunmaktadır. Tabii ki burada marka seçimi ve bulunduğunuz bölgeye uygunluğunu araştırılması çok önemlidir. Tüketici açısından markanın bilinir olması iyi bir iş modeline sahip olması yanında, seçilen markanın geçmişinde tüketici açısında etik olmayan veya yanlış mesajlar ve algılar yaratmamış olmasına da çok dikkat edilmelidir. Hizmet franchising sistemi ile çalışan bir markaya yatırım yapıyorsanız, felsefeniz; ben yeni bir işe başlıyorum, deneyimim olmayabilir ama alacağım eğitimler ile markanın işleyiş felsefesini ve değerlerini ve iş yapma tekniklerini öğreneceğim. Bana verilen destekler ile birçok konuda iş yükümlülüklerim azalacak ve markanın müşterilerine en iyi hizmet edebilmek için çalışacağım. Satın alama konularında bana sunulan fırsatlar benim avantajım olacak ve ben bunun için büyük zaman ayırmayacağım. İşletmemi açtığım ilk günden başlayarak markanın müşterileri ile buluşacağım yönünde olmalıdır.

2. Kurulum ve işletme Avantajları

Franchise almanın önemli güçlü bir başka yönü de marka yaratma, proje dekorasyon ile konsept belirleme aşamasında yaşan sıkıntılardan kurtuluyor ve daha uygun yatırım imkanlarına sahip olunuyor diye tanımlayabiliriz. Franchise sisteminde, değişik adlarda talep edilen, sisteme giriş ve aylık ödemeleri, yaratılan değerin risk almadan kullanımı olarak kabul etmeliyiz. ‘Fakat sürekli her maddede belirttiğim gibi seçeceğimiz veya içerisine dahil olacağımız markanın ve sisteminin gücünün ve yarattığı değerlerin iyi araştırılması gerekir.’ Başta ve işletme aşamasında ödeyeceğiniz bu bedellerin karşılığı seçeceğiniz marka için değer mi? Sizler için en önemli değerlendirmeleriniz bu yönde olmalıdır. Franchise sisteminde, bir franchisee olarak, hangi ürün envanterin ne kadar ve hangi sıklıkla alınacağını, hangi marka ekipmanların satın alınacağı veya kiralanacağını kesin olarak bilirsiniz veya bilmelisiniz, size en başta sunulmalıdır. Ve muhtemelen franchise verenin tedarikçilerle yapılan hacim ve fiyatlandırma düzenlemelerinde satın alma kabiliyeti nedeniyle daha iyi fiyatlar elde edersiniz, etmelisiniz. Kendi işinizi kurma aşamasında yapılan ve işe ne kadar yaradığı bilinmeyen, tanıtım faaliyetlerine zamanınızı ve paranızı boşa harcamak yerine; franchising sisteminde, işinizi nasıl geliştireceğinize zaman ayırmak size daha güç katacaktır. Başlangıç ​​maliyetlerinizi kontrol edebilecek ve gereksiz açılış maliyetlerinden, olabilecek hataları yaşamayacaksınız. Franchise verenin deneyiminden, kontrol sistemi sayesinde gelirlerinizi arttırırken masraflarınızı azaltmanıza yardımcı olacak ortak bilgilere sahip olacaksınız. Ayrıca franchisee veren marka, ticari markasını tescil ettirmek, logo tasarlamak, markasına ait web sitesi geliştirmek ve işletmesine yönelik müşterileri için reklam malzemeleri geliştirmek, tescilli tarifler oluşturmak, temel finansal  işletme sistemi geliştirmek, tedarik sistemi kurulumu dahil olmak üzere kendi işinizi kurma aşamasında sizin yapmanız gereken tüm işleri oluşturduğu için franchise sisteminde sizlere, dahil olduğunuz markanın işletme standartlarına göre en iyi şekilde hizmet üretmenin dahil olduğunuz markaya ve işletmenize değer katacağı belirmem hiç te zor olmasa gerek. Birçok franchise işletmesinde, franchise ücreti ödemenize rağmen size sunmuş olduğu imkanlarda yatırımın geri dönüşü değerlendirildiğinde ise başta dezavantaj gibi görülse de kısa sürede elde edilebilecek pozitif nakit akışı sayesinde kendi işinizi kurmaktan daha büyük avantajlar sunacaktır. Bir başka değerlendirmede franchise veren marka tarafından sağlanan operasyon işleyiş kontrol ve denetlemeleri yönündeki destekleri, marka bilinirliliği, kanıtlanmış pazarlama kampanyaları, satın alama gücü ile, önemli masraflardan franchisee’lerini koruyarak işletmeci yatırımcılarına ek avantajlar sağlayabilir.

3. Markanın Gücü

İşletmenizi ilerleyen yıllar içerisinde herhangi bir sebepten dolayı satmaya veya devretmeye karar verdiniz. Bu aşamada da franchise alınan marka yine ikinci el pazarı sebebiyle ciddi fırsatlar ve kolaylıklar yaratmaktadır. Yeni yaratılmış bir markanın devri aşamasında, bir pazarı olmaması sebebi ile ciddi zararlara neden olabilir. Kabul görmüş bilinen bir franchise markanın değeri size sayılamayacak kadar avantajları sunabilir. Bilinen ve pazarı olan bir Franchise marka, çoğu zaman ilk kurulum aşamasında harcanan yatırım bedellerinin çok üstünde bir bedelle devredilebilirken, pazarı ve bilinirliliği lokal bir bölgede olan sizin tarafınızdan kurulan işletme aynı şansa ve güce sahip değildir. Aynı koşullarda karlılığı olan fakat tanınırlığı olmayan bir işletme ile, bilinen ve tanınan franchise marka arasında, satın alma kararı vermek durumunda olsanız, siz neyi tercih edersiniz? Karar vermenin hiç de zor olmayacağını düşünüyorum. Bu konuda biraz daha fikir jimnastiği yapalım. Haydi bunun hakkında düşünelim. Tanınmış bir Ulusal veya uluslararası marka size karlılığı garanti etmese bile, yeni yatırımcıya devirde sorunsuz devir yapabilmek için bir sisteme sahip olması, kurallarının belirlenmiş olması, markanın saha ekibinin vereceği destekler konusundaki deneyimleri, devir olduktan sonra devam eden müşteri ilgisi kişi yerine markanın yarattığı gücün göstergesidir. Markanın gücü burada belirleyici olmaktadır. Sizin kurduğunuz işletme çok iyi işletilse bile, devir sonrası yapılacak küçük bir hata müşterilerin büyük bir kısmı çok kısa biz zaman içerisinde kaybetmesine sebep olacaktır. Yeni alanları bekleyen operasyon, satın alma, kalite kontrol gücünü kaybetmenin getirdiği güçlüklerden hiç söz etmek bile istemiyorum. Bu ve buna benzer birçok nedenler bilinen Franchise Marka lehine daha yüksek bir satış fiyatı olarak gelişecektir. Franchisee veren markalarda yapacağımız araştırma sonrası seçimlerin yazmaya çalıştığım avantajları görmek hissetmek yaşamak için önemini makalemin sonunda bir kez daha belirtmeliyim. Sizler adına bu araştırmayı yapmak zor olarak görülüyorsa hata yapmamak adına mutlaka ama mutlaka danışmanlık desteği almalısınız. Sonuçta çoğu franchise veren markaların başarılarının sırrının; franchisee’lerine, işletmeci yatırımcılarına sundukları sistemin gücü, verdiği destekler ve karlılık olarak belirtmeliyim. Bu konuda güçlü olan markalar açısından da franchisee bulmak konunda hiçbir dönemde zorlanmadıklarını belirtmeliyim.