Türkiye'deki Mültecilerle Başlayıp Dijital Kimlik Çözümleri Sunan Bir Girişim Serüveni: Tykn

Dijital kimlik araçları geliştirme konusunda ödüller almış bir girişim fikri olan Tykn, kurumlar için her yerde ve her zaman doğrulanabilen, dayanıklı kimlik bilgileri yayınlanmasını sağlayan bir teknoloji sunuyor. Lahey'de kurulan girişim, serüveninin büyük ölçüde Türkiye'deki mültecilerle başladığını belirtiyor. Mültecilerin Kimlik Sorunlarından Doğan Girişim Fikri Khalid Maliki ve Jimmy J.P Snoek öncülüğünde hayat bulan girişim Lahey merkezli olsa da başlangıç noktası Türkiye'ye dayanıyor.  Khalid Maliki ve Jimmy J.P Snoek tarafından hayata geçirilen oluşumda Türkiye'deki mültecilerin yeri oldukça büyük. İkili Türkiye'de bulunan bir mülteci sığınma kampında, hem akademik bilgi birikimini hem mesleki deneyimlerini resmi olarak ispatlayamadığı için bir tekstil fabrikasında temizlik görevlisi olarak çalışan Suriyeli Joram ile tanışma fırsatı buluyor. Belgeleri ortadan kaldırıldığı ve belgelerin yeniden verilmesiyle ilgilenen kurumlar varlığını sürdürmediği için Joram da kimliği olmadan yaşayan ve sayısı dünya genelinde 1,2 milyar olan pek çok mağdur insandan biri oluyor. Kimliği bulunmadığı için sağlık ve eğitim gibi temel haklara veya bankacılık işlemleri gibi son derece önemli ihtiyaçlarına erişim sağlamayan bu insanların durumuna mültecilerin çektiği sıkıntılar eklendiğinde ortaya girişim fikri Tykn çıkıyor. Kağıt veya kart halinde kullanıldığında yok edilebilen, kaybolabilen, çalınabilen, hacklenebilen veya bilgileri paylaşılabilen kimlikleri koruyabilmek, aslında pek çok kişi için dikkat gerektiren önemli bir sorun. Kimi kimlikler karaborsada yerini alırken kimilerinin dolandırıcıların eline geçmesi ise mülteciler gibi savunmasız grupların yaşadığı sayısız sorundan kimlik probleminden yalnızca birkaçı. Ayrıca Avrupa'daki mültecilerin neredeyse yarısı belgelendirilmiş olsa da kamplardaki yeni doğanlar başta olmak üzere pek çok Suriyeli hala herhangi bir doğum belgesine sahip değil. Sorunlu ve geleneksel kimlik sistemleri nedeniyle mültecilerin yaşadığı bu gibi sorunlardan ilham alan ve Khalid Maliki ve Jimmy J.P Snoek'e Tykn'i işte tam da bu noktada hayata geçirme fikri almış. Kimlikleri kaybetmenin tarihe karışmasını sağlayacak teknolojik altyapıyı sağlayan Tykn, kriptografik olarak kullanılan, her biri dayanıklı, her koşulda ve zamansız şekilde tanımlanmaya uygun kişisel veri tanımlama sistemleri yaratıyor. Sisteme dahil olanlar girişimle birlikte hangi verilerin görüntülendiğini, paylaşıldığını ve depolandığını anbean öğrenebilme imkanı kazanırken sağlık, eğitim gibi alanlardaki ihtiyaçları için kimlik kanıtlamada herhangi bir aksama yaşamıyor. Kimliklerin rahat taşındığı, özel olmalarına uygun davranıldığı ve güvenli bir dünyanın olduğu hayaliyle çalışmalarını yürüten kurucular, kimlik problemlerinin son bulacağını vurgulamakta. Deneyimli Ekipten Türkiye ile İş Birliği Kurucularsan Khalid Maliki Hollanda İçişleri ve Krallık İlişkileri Bakanlığı'nda çalışan uzman bir kullanıcı deneyimi tasarımcısı olarak deneyimini gösterirken Jimmy J.P Snoek ise işletme geliştiricisi, girişimci gibi unvanları aynı anda karşılıyor. Tykn, Türkiye ile de iş birliği yapıyor. Türkiye Devleti tarafından mülteciler için çalışma izni belgelerinin verilmesi sürecini optimize etmek amacıyla oluşturulan kimlik sistemi Ana'nın pilot uygulamasını hayata geçirme sorumluluğunu da üstleniyor.