''Tazelenmek kafada başlar''

Yalınlaşma stratejisiyle ortalama barkod sayısını 4500'ün altına düşüren ve farklı bir bakış açısıyla tüm operasyonunu tazeleyen Biçen'in Genel Müdürü İhsan Biçen sohbet konuğumuz oldu

Biçen’in son dönemde gündeminde olan konuları sizden dinlemek isteriz. Pandemi sonrasındaki süreçte neler gerçekleşti?
2020 ile başlayan pandemi dönemi bildiğiniz gibi perakendede tedarik zincirinin kesintiye uğramadan devam ettirilmesi adına büyük bir sorumluluğu üstlendiğimiz ve bunu da sektör olarak hep birlikte önemli bir başarıyla gerçekleştirdiğimiz bir süreçti. Bizim Biçen olarak uzun yıllardır temel amacımız işimizi iyi yapmak. İşimizi iyi, doğru yaptığımız ve bundan keyif aldığımız sürece kazancın, ticari başarının da zaten olduğunu biliyoruz. Pandemi döneminin özel şartlarında işimizi iyi yapmanın temel kriteri tedarik zincirini kesintiye uğratmadan ihtiyaçları karşılamaktı ve buna göre hepimiz ekip olarak gayret gösterdik. Bu vesileyle pandemi dönemindeki özverilerinden dolayı çalışanlarımıza ve tüm sektör emekçilerine tekrar teşekkür ediyorum.

Pandemi sonrasında ise işimizi daha iyi yapmak için tekrar süreçlerimize odaklandığımız bir döneme girdik. Burada öncelikle tabi ürünle başladık. Ürün yönetimi uzun süredir üzerinde hassasiyetle durduğumuz bir konu ancak pandemi döneminde doğal olarak portföyümüz karmaşıklaştı. İlk olarak ürün yönetimini yalınlaştırarak tekrar doğru işlemesini sağlamak için 4500 SKU’ya düşme hedefini belirledik ve çok ciddi bir irade koyarak bu hedefi gerçekleştirdik.

“Yalınlaşarak müşterimizin gönlünü kazanıyoruz”

Süpermarket operasyonunda bu ölçekte bir yalınlaşma için farklı bir yaklaşım gerektiriyor. Neleri farklılaştırdınız? 
Doğru ürün yönetimi yapabilmek için öncelikle doğru alan yönetimi gerekiyor. Burada yatay alanları doğru yönetebilmek için atıl durumda olan dikey alanları devreye aldık. Teşhir alanlarını minimum seviyeye indirerek müşterimizin gönlünü kazanacak şekilde çok daha ferah bir alışveriş ortamı oluşturduk. Böylelikle ürün teşhiri de gerçek anlamını kazanmış oldu. Alanı doğru kullanmaya başladıktan sonra da verimsiz ürünleri portföyümüzden kaldırarak yönetilebilir, gerçek anlamda ürünün performansını ölçebildiğimiz ve bununla ilgili iş ortaklarımızla hızlı aksiyon alabildiğimiz şekilde yalınlaştık.

Mağazaların yenilenme süreci ve yeni mağaza yatırımları nasıl ilerliyor?
15 mağazamız tamamen yenilendi, bazı mağazalarımızı kapadık ve yeni mağazalar da açtık. Bu yıl içinde yeni mağazalarımız açılacak ve mevcutların tamamında yenilenmeyi bitirmeyi hedefliyoruz. Biçen mağazalarını, bütüncül bir bakış açısıyla ürün ve alan yönetimini birlikte ele alarak, tüm reyonların aktif olduğu, kategorilerin performanslarına ve tüketicilerin beklentilerine göre doğru yapılandırıldığı şekilde geleceğe hazırlıyoruz. 

“Hedefimiz çalışanlarımızla birlikte kazanmak”

Bu yeniliklerin müşteriyle doğru şekilde buluşmasında önemli bir faktör de çalışanlar. Sizin de geçmişten bugüne çok önem verdiğinizi bildiğim insan kaynakları başlığındaki çalışmalardan bahseder misiniz?
Birçok projemiz var ancak özellikle üzerinde durduğumuz mentörlük ve performans ödüllendirmeyle ilgili olanlardan bahsedeyim. Mentörlük projemizde örneğin kasap gibi mağaza içindeki farklı departmanlarda tecrübeli çalışanlarımıza eğitmen olma fırsatı yaratıyoruz. Bunu o çalışanımıza ekstra gelir yaratacak şekilde, kendisine uygun programında bir eğitmenin saat başı ücretini kazanabileceği şekilde yapılandırıyoruz. 

Performans ölçme ve ödüllendirme sistemimizi de bugüne kadar sektörde yapılmış olanlardan ayrışarak tamamen farklı bir şekilde geliştirdik. Çalışanlarımızın performans hedeflerini belirlerken şirket ortalamasını baz alıyoruz. Şirket ortalaması her bir departman için o işin kendi kriterlerini esas alarak düzenli denetimlerle güncelleniyor. Bir bakıma üniversitelerdeki çan eğrisi sistemi gibi diyebiliriz. Amacımız doğru performans hedefleri belirlemek ve çalışanlarımızın kazançlarını artırmak. Hiçbir zaman biz 10 kazanalım, çalışanlarımız 1 kazansın mantığında olmadık. “Kazan – kazan” ilkesiyle çalışanlarımızla birlikte kazanalım istiyorum ki böyle oldukça toplam kazanç da artıyor.

Çalışanların konuya yaklaşımı nasıl oldu?
Bu sistemi oluştururken hiçbir noktasında biz yaptık oldu, hadi buna geçiyoruz mantığıyla yaklaşmadık. Geliştirirken, uygularken ve halen daha sürekli sahada soruyoruz, eksik bir noktası var mı? Geliştirilmesi gereken bir noktası var mı? Önerileri, geri dönüşleri hemen değerlendirmeye alıp geliştirmeler yaptık, yapmaya da devam edeceğiz. Bu sistem tamamen mobil ortamda takip edilebilir şekilde ilerliyor, bütün çalışanlarımız kendi kimlik bilgileriyle giriş yaparak hedefleri nedir, hangi noktadalar anında görebiliyorlar. Böyle bir ortak akılla geliştirildiği ve kolayca dahil olunup ölçümlenebildiği için son derece başarılı şekilde ilerliyor. 

"Sadece ürünleri değil beyinlerimizi de tazelemeliyiz"

Biçen’in mottosu ‘’Tazelik’’… Bu başlık altında neler söylemek istersiniz?
Şunu söyleyebilirim Tazelik sadece ürünün tazeliğiyle ilgili bir konu değil. Perakendeciliği iyi yapmak için olmazsa olmaz olan ürünün tazeliğinin yanı sıra beyinlerimizin de taze olması gerekiyor. Değişen, gelişen tüketici beklentilerini doğru analiz etmemiz, bakış açımızı sürekli tazelememiz gerekiyor. Biçen olarak uzun süredir üzerinde durduğumuz esasında bu anlayışı, bu kültürü oluşturmak. Dolayısıyla tazeliği bugün ve gelecekte işimizin tüm süreçlerinde bir temel taşı olarak görmeye devam edeceğiz.

Yapay zeka başta olmak üzere farklı teknolojilerin perakendede etkinliğini artırdığı bir dönemdeyiz. Teknoloji ve ekipman kullanımında Biçen’in stratejisi ne yönde?
Teknolojide danışmanlarımızdan da destek alarak işimizi daha iyi yapmamızı sağlayacak geliştirmeleri, yenilikleri uyguluyoruz. Bu alanda yatırımdan kaçma gibi bir anlayışımız yok. Alan yönetimi konusunda bahsettiğim gibi dikey teşhiri sağlayacak raf düzeni, elektronik etiket, çalışanlarımızın verimliliğini artıran elektrikli palet gibi birçok projeyi hayata geçirdik. Donanım kısmında çalışan ve enerji verimliliği kriterlerine uygun şekilde tüm yenilemeler düzenli gerçekleştiriliyor. Yazılım kısmında yapay zeka teknolojilerini de entegre ederek doğru yönetimi sağlayacak geliştirmeleri işimize katıyoruz.

Son dönemde pazarlama faaliyetlerinde de Biçen’i daha aktif görüyoruz. Bu konudaki çalışmalardan bahseder misiniz?
Geçen seneden itibaren pazarlamada ciddi şekilde bütçemizi artırdık ve her yerde görünürlüğümüzü artıracak birçok proje gerçekleştirdik. Faaliyet gösterdiğimiz bölgenin tamamında billboardlardan elektrik direklerine kadar tüm tanıtım mecralarında etkin şekilde yer alıyoruz. Tazelenen mağazalarımızla birlikte Biçen’i daha geniş kitlelere anlatmak için pazarlama konusunda daha etkin olmaya devam edeceğiz.

“İstanbul PERDER ilkelerine bağlı ve uyum içinde sektörümüze değer yaratıyor”

Bu keyifli sohbet için teşekkür ediyoruz. Finalde sektörün gündemine de biraz değinmek isteriz. Sizin de kurucuları arasında olduğunuz ve geçmişte başkanlığını yaptığınız İstanbul PERDER’in yeni yönetim dönemini değerlendirir misiniz?
Yerel ve yerli perakendecilerimiz sohbetin başında değindiğimiz gibi pandemi sürecini başarıyla geride bıraktı. Bu süreç, yerel marketlere modern perakendeciliğe geçiş adımlarını tamamlamaları için önemli bir zaman da kazandırdı. Tabi bu fırsatı doğru kullanamayan arkadaşlarımız da oldu ancak büyük bir oranda mevcut yerel perakendecilerin işlerini geliştirecek yatırımları yaptığını ve 2020 öncesine göre geleceğe daha hazırlıklı hale geldiğini görüyoruz. Tabi şirketlerin yapabilecekleri yanında sektörün toplam gelişiminde sivil toplum kuruluşlarımızın de önemli bir rolü bulunuyor. 

İstanbul PERDER’in bu çerçevede kişilere değil ilkelere bağlı şekilde gelişmeye devam etmesinden, üyelerimizin uyum içinde sektörümüzün ihtiyacı olan çalışmaları destekliyor olmasından büyük bir mutluluk duyuyorum. Tabi bu altını çizdiğim ilkeler konusunda Türkiye Perakendeciler Federasyonu’nun son genel kurulunda gerek aday gerek delege belirleme süreçleri uygun şekilde işlemedi. Bu çerçevede İstanbul PERDER olarak almış olduğumuz bir TPF yönetim süreçlerini katılmama kararı var. Bu karar önümüzdeki dönemdeki gelişmelere bağlı olarak değişebilir. Sonucunda sektörümüz için de hayırlı olacak doğru bir noktada uzlaşma ve ilerleme sağlanacağını düşünüyorum.