Almanya: Kendi Kendini Düzenleyen İlginç Bir Franchising Merkezi

Almanya'da faaliyet gösteren franchisor'lar belirli bir franchising yasasına tabi değiller ve haliyle kendi içindeki düzenleme kurallarını bilenler için yoğun bir genişleme sürecine ev sahipliği yapmaya hazırlar. Almanya’da Franchising Pazarı Almanya'nın uluslararası franchising ile geçmişi McDonald's'ın yeni bir ülkeye açılarak şansını deneyen ilk uluslararası sistemlerden biri olduğu 1970'lere kadar uzanıyor. Bugün ülke içinde hem yurtiçi hem de yurtdışından birçok franchise ağı mevcut. Alman tüketiciler en büyük küresel isimlere aşina, hatta 'made in Germany' hala uluslararası bir kalite mührü olarak görülüyor. Ancak yabancı markaların yerel yeteneklerle rekabet edebilmek için Alman oyunlarını gerçekten bilmeleri gerekiyor. “Almanya'da franchising iyi biliniyor çünkü birçok insan bu modeli anlıyor ve artık franchising'i bildikleri popüler markalarla birleştirme olanağına sahipler; özellikle restoran, ticaret ve fitness sektörlerinde,” diye açıklıyor Alman Franchise Derneği CEO'su Torben Broderson. Almanya'daki franchise sistemlerinin %43’ü hizmet sektöründe ve bunu %29 ile ticaret, gastronomi, turizm ve %20 ile eğlence ve el sanatları, %8 ile inşaat ve restorasyon takip ediyor. Almanya'nın franchise pazarı Avrupa'nın en büyüklerinden biri ve bu, yerli markaları güçlendiren, aynı zamanda büyük uluslararası franchise'ları Alman ana franchise'larını aramaya teşvik eden bir dizi faktör sayesinde gerçekleşiyor. Ülkenin birliğine göre Alman işgücü Avrupa'nın en büyüğü ve şirketler için toplam işletme vergisi oranı %29,8 yani diğer birçok Avrupa veya Kuzey Amerika bölgelerine göre çok daha düşük bir rakam. Almanya’da Franchising Yasaları Bulunmuyor! Bununla birlikte Almanya'da bir franchise açmanın en büyük çekiciliklerinden biri, ülkenin bir işletmenin nasıl çalışacağını, müzakere edebileceğini ve büyüyebileceğini yöneten belirli franchising yasalarına sahip olmamasıdır. Bu durum elbette tamamen kanunsuz bir pazar olduğu anlamına gelmiyor; Almanya fikri mülkiyet haklarının en kapsamlı ve en gelişmiş korumasına sahip dünya genelindeki bir grup ülkenin önemli bir parçasını oluşturuyor. Bunun yerine Almanya'nın franchising kültürü, sayısız iyi niyet sözleşmesine ve hem franchising verenleri hem de franchising alanlarını on yıllardır korumada başarılı olan katı içtihat hukukuna dayanıyor. TaylorWessing hukuk firması ortaklarından Dr Benedikt Rohrßen “Pandemi sırasında franchise ağları daha da yakınlaştı, tecrübe ve bilgi alışverişinde bulundular. İmtiyaz yasakları yoktu ama içtihatların sonra mahsup edildiği birkaç genel kuraldan oluşturan bazı bileşik maddeler vardı.’’ diyor. “İfşa, taraflar arasındaki bu iyi niyet fikrine dayanan çok önemli bir açıklama aslında. Mahkemeler, franchise verenlerden, franchise alanlarla eşit düzeyde bilgi sahibi olmalarını ister, böylece işletmeyi veya franchise sahibini etkileyebilecek en önemli sorunları ifşa ederler. Diğer birçok ülkede olduğu gibi, ifşa edilmezse, franchise alan daha sonra yani franchise sözleşmesinin seyri sırasında bazı noktaların ifşa edilmediğini iddia edebilir ve daha sonra sözleşmeden çekilmek isteyebilir ve en kötü durumda tazminat bile talep edebilir.’’ Franchisorların ifşa etmesi gereken şeyler söz konusu olduğunda standart bir yasa listesine sahip olmasa da Rohrßen, bunun markaları caydıracak karmaşık bir süreç olmadığı ve diğer Batı ülkelerinde alıştıklarından farklı olmaması gerektiği konusunda ısrar ediyor. COVID Sonrası Dünyada Almanya Almanya nüfusunun %55,7'si COVID-19'a karşı tamamen aşılandı ve ülke güçlü sosyal ve ekonomik iyileşme belirtileri gösterdi. Aslında bu iyileşme özellikle zorlu bir 2020'den geri dönen ve daha müreffeh zamanlara bakan Almanya'nın canlı franchise endüstrisine kadar uzanmakta. Örneğin, Alman Franchise Derneği'nin ülkedeki franchisorların pazar hakkında nasıl hissettiklerine dair bir bakış açısı elde etmek için yılda 2 kez gerçekleştirilen Franchise İklim Endeksi çalışmasına göre katılımcıların %93'ü franchising modelinin özellikle krize dayanıklı bir iş olmaya devam ettiğini söyledi. Bu son çalışmadan elde edilecek diğer rakamlar da Almanya'nın kesinlikle yoluna devam ettiğine dair umut verici işaretler gösteriyor. Franchise mevzuatına ihtiyacımız yok ve hükümetin böyle bir şey yaratma girişimi de yok” diye açıklıyor Broderson.“Bir iş modeli ne zaman başarılı olur? Franchise sahipleri memnun olduğunda, franchiseeler mutlu olduğunda. Bu kriter de zaten Alman Franchise Derneği'ndeki kalite yönetimimizin ana odak noktalarından biridir” diye ekliyor.