DÜNYAMIZDA TENIS SPORUNUN ORTAYA ÇIKIŞI

Antik köklerden modern kortlara uzanan tenis, hem çocukların hem de yetişkinlerin fiziksel ve zihinsel gelişimlerine katkı sağlayan, hayat boyu öğrenme ve sağlıklı yaşam için ideal bir spor dalıdır.

Tenise benzer ilk top oyunları Antik Yunan ve Roma İmparatorluğu’nda ortaya çıkmış, Orta Çağ’da Fransa ve İngiltere’de “Jeu de la paume” olarak adlandırılan dönemde zirveye ulaşmış, 18. yüzyılda düşüşe geçmiştir. Son olarak, 19. yüzyılın sonlarında modern tenis veya “çim tenisi”nin ortaya çıkışı ve Avrupa, Amerika ve Avustralya’ya yayılması, bu sporun yaygınlaştırılmasını ve uygulanmasını amaçlayan kulüplerin, turnuvaların ve derneklerin kurulmasına yol açmıştır.

 Tenis Sporuna Genel Bir Bakış, Tenis Nedir? 

Tenis kadın ve erkeğin aynı anda oynayabileceği nadir spor dallarından biri olduğu için oldukça kısa bir sürede popüler hale gelmiştir.

 Tenis oyunu, karşılıklı iki oyunculu veya bir takımda iki oyuncuya karşı iki oyuncu şeklinde toplam dört kişi ile kort adı verilen özel zeminlerde raket adı verilen araç ile oynanan bir spor türüdür. Tenisin oynandığı kortlar da bu popüler oyun kadar özel ve kaliteli olmasına özen gösterilmelidir. Maçların, antrenmanların yapıldığı zemin kalitesinin bakımı orada zamanını geçiren sporcuların sağlığı için önem arz etmektedir.

 Çim, toprak veya sert zemin olan kortlar, kortun orta hattında bulunan file yardımı ile iki bölüme ayrılmaktadır. Sahanın büyüklüğünü ve yönetimini tek başına yapacak oyuncuların ölçülerini görmesiyle birlikte oldukça şaşırdıklarını ve onları heyecanlandırdıklarına şahit olmaktayız. Kort ölçülerini meraklısına açıklamak gerekirse; - Kort 23,78 metre (78 fit) uzunluğunda, 10,97 metre (36 fit) genişliğindedir. Genişlik, tekler karşılamaları için 8,23 metre (27 fit), çiftlerde 10,97 metredir (36 fit). Servis çizgisi fileden 6,40 metre (21 fit) uzaklıktadır. Oyuncuları topları çevirebilmesi için kort kenarlarında ekstra boşluklara ihtiyaç duyulur. 

Maça çıkan tenis oyuncuları sadece kendilerine ait olan oyun alanı içerisinde hareket edebilir. Oyunun en basit amacı ise şudur; tenis topunu rakibin karşılayamayacağı şekilde sektirip karşı alana göndermektir. Vuruş derinliklerine göre takip mesafesi kısalacak veya artacaktır. Bunun karşısında hızlı düşünebilme, topun hızına göre avantaj sağlayabilecek doğru vuruşu düşünüp harekete geçirebilme, yüksek motivasyon ve kararlılık becerisini gün yüzüne çıkartmaktadır.

 Tenis oyunun puanlama sistemi de alışılagelmiş spor branşlarına göre oldukça farklıdır. Sayı sistemi 15, 30, 40 ve GAME şeklinde ilerlemektedir. Oyun 3 set üzerinden oynanırsa 2 seti kazanan taraf, 5 set üzerinden oynanırsa 3 seti alan taraf karşılaşmanın kazananı olmaktadır. Oyunu istenilen şekilde oynayabilmek için oyun kurallarına ve terminolojiye hakim olmak gerekiyor. 

Tenis sporu her kesime hitap edebilen bir branş olmakla birlikte çocukların gelişiminde büyük rol oynamaktadır.

Çocukların gelişim hızları onların motor becerilerine bağlıdır. Antrenörlerin, uyguladığı çeşitli yöntemler özellikle küçük yaşlarda spora başlayan bireylerin iskelet kasları ile merkezi sinir sisteminin uyum içerisinde çalışmasına katkı sağlar. Doğru yerde eyleme geçebilmeleri, karar verebilme, stres yönetimi, birlik bilinci, zarar vermeye yönelik şiddet içeren hareketlerin kimseye faydası olmayacağı gibi kendine zararı olacağını fark ettirmek gibi önemli kişisel gelişim notlarını psikolojik farkındalıkları için onların zihinlerine kodlar. Bu aşamalar sporcuların tek başına antrenman yapabilme becerilerini, farklı yerde sosyalleşerek doğru iletişim kurmayı başararak faaliyetlerini gerçekleştirebilme özgüvenini, bilgi ve deneyimi paylaşabilme güçlerini ortaya çıkarır. 

Hayat boyu öğrenmeye, gelişmeye açık olan sporcunun bilişsel gelişimini, basitten karmaşığa ayırabilme, somuttan soyuta örneklendirebilme, bilinenden bilinmeyene araştırma yeteneğini geliştirebilme gibi özellikleri sürekli şekilde kullanabilmektedir. 

Farklı yöntem ve teknikler, her sporcuda algılamalarının değişik düzeylerde olduğunu gösterecektir. Antrenör bunlara özgü stiller sergiledikçe, sporcularda her söylenileni hemen yapılamadığını veya her şeyin sürekli başarılı olması gerektiği gibi birbirlerini negatif etkileyecek düşünce tarzlarından uzaklaşırlar. Olağan durumların, nasıl çözüme kavuşturabileceklerini merak ederler. Ki bu ‘merak duygusu’ bir sporcunun yaptığı tüm hareketlerin neden ve nasıl sorularını sormasına itecektir. Bu da kazanılması istenen en büyük hedeflerden biridir. Kendine inanan sporcular yetiştirmek, öz disiplini antrenmanlar eşliğinde öğrenmeleri onların kalıcı özelliklerini oluşturacaktır. Çünkü bunları başaran sporcular, anksiyete veya panik halinde o durumu kontrol etmeyi bildiklerinde başarıya, mutluluğa, saygıya, sağlığa, değer bilincine çok daha yakındırlar.

Yetişkin bireylerimizin herhangi bir sağlık problemleri bulunmuyorsa kurs programlarına başlamaları onları günlük hayatın stresinden uzaklaştırıp tamamen anda kalabilmelerini sağlayabilmeleri için tenis birebir fayda sağlamaktadır. Sağlıklı bir şekilde kilo verebilme, pozitif düşünce için özgürce hareket alanı sağlayabilme, doğru nefes alabilmeyle birlikte tenise başlayacak kişi kendisi için en iyi kararlardan birini vermiş demektir. Dileyen tenis grup dersleriyle dileyen özel ders programlarıyla hayatlarına yepyeni bir pencere oluşturabilmektedirler. Yapılan araştırmalara göre ; 

En uzun ömür, tenis, squash (duvar tenisi) ve badminton (tüytop) sporu yapanlarda

• Katılımcıların yarısından biraz azının haftalık önerilen sürenin altında ve düzensiz spor yaptığı ve ölüm oranlarının bu grupta daha çok olduğu tespit edildi. Buradan şöyle bir sonuca varmak mümkün: Spor yapmak, ölüm riskini düşürüyor. Yani spor yaparak daha sağlıklı hatta daha uzun ve yaşamak mümkün ama disiplini bırakmamak kaydıyla. 

• Araştırmadan ortaya çıkan başka bir önemli sonuç ise Tenis, Squash (duvar tenisi) ve badminton (tüytop) gibi sporlarları yapanların diğer gruptaki sporculara göre % 47 oranında daha az ölüm riski taşıyorlar.

• Aerobik, yüzme ve bisiklet de önemli ölçüde ölüm riskini düşüren ve daha uzun yaşamayı sağlayan sporlar arasında. 

• Koşu, yürüyüş ve futbolun ölüm riskini düşürdüğü yönünde bir bağlantı bulunamadı. 

• Raket sporları, yüzme ve aerobik yapanlarda kalp yetmezliği ve kardiyovasküler hastalıklardan ölümlere daha az rastlandı. Bir öğrencimle yaptığım konuşma sonrasındaki duyguları ise; Antrenmanlara ne kadar ara da verse, dönüş yaptığı her sezonda, girdiği ilk derslerin sonucunda o tatlı yorgunluğu yaşamanın heyecan verici olduğunu söylüyor. Çağımızın yaygın görülen fazla düşünme, yanlış noktalara odaklanma gibi hayatı negatif etkileyen etmenlerini en aza indirip, yerine sağlıklı bir ruh hali alabiliyor. ( Psikolojik etmenler) 

Kapalı alanda yapılan antrenmanların bir kısım sporcuları iyi etkilerken diğer yüzdeliği aynı etkiyi bırakmadığını gözlemliyoruz. Açık havada yapılan antrenmanların zihin ve beden uyumu açısından çok daha fayda sağladığına şahit olmaktayız. Bu da tenisin en büyük avantajlarından biri olmakta.

Deniz Acar

Bornova Tenis Kulübü Tenis Antrenörü