Genel Başkan Sayit Karabağlı tarafıdan yapılan açıklamada, “Online yemek siparişi sistemleri, aldıkları fahiş komisyonları revize etmediği takdirde, Türkiye Lokantacılar, Kebapçılar, Pastacılar ve Tatlıcılar Federasyonu olarak 100 bin üye işyerimizde sistemleri kapatacağımızı kamuoyunun bilgisine sunarız” denildi.
Türkiye Lokantacılar, Kebapçılar, Pastacılar ve Tatlıcılar Federasyonu Genel Başkan Sayit Karabağlı, kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla bir açıklama yayımladı. Açıklamada, “2 yıl gibi uzun bir süre pandemi nedeniyle oldukça hırpalanan yeme içme sektörü, şu anda enflasyonla baş etmek konusunda çaresiz. Daralan piyasalar nedeniyle de kan kaybı yaşanıyor. İşyeri kapanışları artıyor, ayakta kalmaya çalışanlar ise borçlanıyor. Online yemek siparişi sistemleri, uyguladıkları yüksek komisyonları istediğimiz gibi revize etmezse, Federasyonumuzun bünyesinde, 81 ilde bulunan 104 esnaf odamıza bağlı yüz binden fazla üye işyeri, ülke genelinde boykot yapma kararı alacak” denildi.
“Perakende ticaret ve hal yasaları acilen çıkarılmalı”
Toplumun dinamosu konumundaki esnaf teşkilatının korunup kollanması gerektiğine dikkat çeken Sayit Karabağlı açıklamasında, “KDV indirimi, kredi desteği, kaybolmaya yüz tutmuş bazı mesleklerde vergi muafiyeti gibi devlete düşen görevler imkanlar dahilinde kısmen uygulanmış olsa da alınan tedbirler yetersiz kalıyor. Köklü çözümlere ihtiyacımız var. Perakende ve hal yasalarının acilen çıkarılması, konut kira artışlarındaki düzenlemelerin esnafımızı da kapsaması, kira stopajlarının indirilmesi veya kaldırılması ya da mal sahibinden alınması gibi çözümlerin de acilen devreye alınması zaruridir. İşyeri tahliyelerinin zorlaştırılması perakende ticaret yasasında yer almalıdır” dedi.
“Günlük açılış ücretleri ek ücret alınmadan %6’ya çekilmeli”
6 Ağustos 2016 tarihli 29793 sayılı perakende ticarette uygulanacak ilke ve kurallar hakkında değişiklik yapan yönetmelikte yemek kartları komisyonlarının %6 olması gerektiği aynı yönetmeliğin 4. maddesinin online yemek sipariş sistemlerini de kapsadığından bahseden Türkiye Lokantacılar, Kebapçılar, Pastacılar ve Tatlıcılar Federasyonu Genel Başkanı Sayit Karabağlı, “Yeme içme sektörünün üzerinde yük oluşturan, %18 ila %45 arasında değişen yüksek oranlarıyla adeta esnafı sömüren online yemek siparişi sistemlerinin komisyonları, yasa gereği ve yemek kartlarında olduğu gibi; hizmet bedeli, tanıtım reklam bedeli, joker uygulamaları, günlük açılış ücretleri vb. ek ücretler alınmadan %6’ya çekilmelidir.
“Bizim müşterilerimizi bize pazarlıyorlar”
Online yemek siparişi sistemlerinin uluslararası zincir restoranlara %4 ila %5 komisyonla çalıştığı, o şirketlerin ulusal televizyonlarda ve yazılı basında reklamını yaptığını söyleyen Sayit Karabağlı, “Online yemek siparişi sistemleri, sektörden aldığı yüksek komisyonlar sayesinde kullanıcılara bonus ve indirimler vererek sistemi cazip hale getirerek kullanıcıyı sisteme yönlendiriyor. Bu durum işletmeleri biçare bir şekilde sistemin içine çekiyor. Bizim müşterilerimizi bize pazarlayan bu sistemler yüzünden ödenen %18’lik komisyon maliyet hesabıyla tüketiciye yansıtıldığında gereksiz fahiş fiyatlara yol açıyor, arz-talep dengesini bozarak gıdada enflasyona neden oluyor” ifadelerini kullandı.
“Esnaftan 2-3 kat daha fazla kâr ediyorlar”
Online yemek siparişi sistemlerinin kendi bünyelerinde oluşturdukları online ödeme sistemleri üzerinden ekstra komisyonlar uyguladığına, alacaklarını peşin mahsup edip işlettiğine, işyerlerine ise 15 ila 30 günlük periyotlarda ödeme yaptığına dikkat çeken Türkiye Lokantacılar, Kebapçılar, Pastacılar ve Tatlıcılar Federasyonu Genel Başkanı Sayit Karabağlı, sözlerine şöyle devam etti: “Sözleşmelerde komisyonları %10 ve altında gösteren bu şirketler; hizmet bedeli, tanıtım reklam bedeli, haftalık joker indirimleri, açma kapama bedelleri gibi artı ücretlendirmeler yaparak komisyonlarını %18 ila %20 bandına taşıyor. Esnafımızın 2-3 katı kâr eden sistem o kadar kârlı ve cazip bir hale geldi ki uluslararası şirketler bir bir sistemin içine girerek çoğalıyor.”
“Şekere erişim sıkıntısını çözdük”
Komisyonlar istenilen oranlara çekilmediği takdirde Lokantacılar Federasyonu’na bağlı 100 binden fazla işyerinin ülke genelinde boykot yapma kararı alacağını vurgulayan Sayit Karabağlı, “Olağanüstü koşullarda yaşadığımız bu dönemde Federasyonumuza bağlı üye işyerlerimizi rahatlatmak, uygun koşullarda toplu ürün temini yapacak şekilde, tüketim kooperatifleri kurulması yönünde çalışmalar başlattık. Tatlıcı ve pastacılarımızın şekere erişme konusundaki sıkıntılarını gidermek üzere, TÜRK-ŞEKER A.Ş. ile yaptığımız mutabakat uyarınca, üyelerimize fabrika satış fiyatlarından şeker teminine başladık. Bu vb. girişimlerimizi çeşitlendirmek üzere, devlete ait üretim tesislerinden veya özel sektörden şeker, un, yağ ve et gibi temel ürünlerin temini yönünde girişimlerde bulunduk. Kısa sürede sonuç alacağımızın müjdesini de bu vesileyle duyurmak isteriz. Dar boğazdan geçtiğimiz bu dönemde, azim ve gayretle çalışarak her şeyi kısa sürede atlatacağımıza inanıyorum” dedi.
“Sosyal tesislerin halka açılması haksız rekabet yaratıyor”
Türkiye Lokantacılar, Kebapçılar, Pastacılar ve Tatlıcılar Federasyonu’nun bir diğer sıkıntısının sosyal tesisler olduğunu söyleyen Genel Başkan Sayit Karabağlı, sözlerini şöyle sonlandırdı: “Bazı belediye ve kamu kurumları, sosyal tesislerini kendi personelinin yanı sıra halka da açarak satış yapıyor. Haksız rekabet yaratan ve piyasa dengelerini bozan bu girişimler de esnafımızı sıkıntıya sokuyor. Yine bazı belediyeler, sosyal tesisler dışında kent lokantaları açarak şehir genelinde hizmet vermeye başladı. Esnafımızın mağduriyetine neden olan bu üzücü ve düşündürücü durum karşısında tedbir alınması gerekiyor.”
