Servis restoranlarının bitki bazlı yemek alanına ne kadar hızlı daldıklarını görmek şaşırtıcı ve heyecan verici. Artık fast food restoranlarındaki etin gerçek olmadığı iddiaları eskimekle birlikte bu günlerde 30 dakikadan daha kısa sürede vegan veya vejetaryenler için ne yapılabilir konusu gündeme geldi. Subway sözde ton balığı sandviçlerinin gizemli içerikleri için hararetle uğraşadursun, pek çok marka kasıtlı şekilde balık veya herhangi bir et içermeyen ürünleri piyasaya sürmek için fırsat kollamakta. Peki bu zıtlık içerisinde fast food zincirlerini gerçekte neler bekliyor?
Bilinmeyen İçeriklere Alaycı Yaklaşım
Long John Silver’s adlı ABD’li fast food deniz ürünleri zinciri, 19 Temmuz’dan itibaren seçkin yerlerde balıksız fileto ve yengeçsiz kek satmak için alternatif bir bitki bazlı balık markası olan Good Catch ile ortaklık kuruyor. Bu ortaklık, Good Catch’in birkaç ABD ve Birleşik Krallık şehrinde yürüttüğü ‘’minibüsleri Subway konumlarının önüne park edip ücretsiz balıksız sandviçler teklif etmesi’’ şeklindeki pek de incelikli olmayan bir kampanya ile ısınıyor. Good Catch’in bir baklagil karışımından yapılan, pul pul ancak tamamen balık etsiz olduğu iddia edilen bu sandviçlerin mesajı ise ‘’hedef dışı avlanma ve kirlilik gibi çevresel yükü olmayan seçenekleriniz varken neden gizemli balıkları yiyesiniz ki’’ oluyor.
Vegan Burgerin Yükselişi
Long John Silver’s ise ülkesinin market raflarında da yer alan, vegan markalarla ortaklık kurarak bitki bazlı alternatifleri deneyen yeni bir fast food restoranı. Bu restoranın Burger King’in gıda teknolojisi yıldızı Impossible Foods tarafından etsiz bir köfte ile yapılan klasik burgeri Impossible Whopper’ı satmaya başlamasından bu yana birkaç yıl geçti. White Castle, bundan yaklaşık bir yıl önce eleştiriler üzerine Impossible Sliders satmaya başladı ve Starbucks ile Dunkin’ Donuts, sırasıyla Impossible Foods ve Beyond Meat köftesi ile yapılan sosis tarzı kahvaltı sandviçleri satıyor. Del Taco ise bitki bazlı Beyond etiyle yapılan Beyond Tacos’u satmakta, derken liste böyle devam edip gidiyor.
Şüphecilere düşünmeleri ve değerlendirilmeleri için birkaç yıl zaman verilmesiyle birlikte, görünüşe göre bu bitki bazlı yemekler yakın zamanda fast food menülerinden çıkmayacak kadar güçlü bir yer edindi. Alternatifler hem hızlı ve doyurucu bir yemek arayan vejetaryenler hem de kolesterol ve/veya karbon ayak izlerini iyileştirmeye çalışan omnivorlar için hızla temel dayanak noktası haline geldiler. Çok uzun zaman önce, yolda veya küçük kasabalarda lezzetli ve doyurucu vegan yiyecekler bulmak düşünülemezdi bile, şimdilerde ise bu gerçek her işletmenin dikkate alması gereken bir değer.
İkilemde Kalan Yemek Kültürleri
Elbette geldiğimiz nokta şaşırtıcı değil; on yıllardır fast food’un sağlık riskleri ve potansiyel tehlikeleri hakkında mide bulandırıcı söylentiler dolanıyor. Bu arada fast food restoran endüstrisinin geliri 2002’de 159,2 milyar dolardan 2020’de 239 milyar dolara istikrarlı bir şekilde yükselmiş de bulunuyor. Kültürümüzün sağlıklı ve çevre dostu beslenme konusundaki artan endişelerine rağmen, fast food’dan vazgeçilemediği de görülüyor.
Artık endüstrinin kültürle değişimini izliyoruz. Bu yaz Little Caesar’s’ın bitki bazlı pepperoni’sini pizza sosu olarak sunmak için Field Roast ile bir araya geldiği ve Panda Express’in, Beyond tarafından piyasaya sürülen, yoğun teknolojiden ilham alan bitki bazlı gıdalarla arenaya ilk adımını attığı hatırlanıyor. Et gıda endüstrisinin iki dev sektörü, en sevdiğimiz hızlı gıdalar ile en sağlıklı, çevreye en duyarlı benliklerimiz arasındaki boşluğu dolduran yeni ürünleri ve fikirleri test etmeye devam ediyor.
Bir kavram olarak yer edinmeye başlayan bitki bazlı eti araştırmak, geliştirmek ve uyarlamak bahsedilen şirketlerin her biri ve çok daha fazlası için son derece akıllıca. Bitki bazlı et dediğimiz bu ürün, Burger King’in Impossible Whopper’ı tanıttığı sıralarda, yani 2019’dan bu yana durmadan popülaritesini arttırıyor.
Fast food zincirlerinin bitki bazlı gıda markalarının büyümesini mi yoksa sadece hali hazırda hareket halinde olan bir trendden yararlanıp yararlanmadığını söylemek zor. Muhtemelen, her ikisinden de biraz. Ancak nasıl tanımlanırsa tanımlansın, ABD’nin yanı sıra Türkiye’deki tüketiciler de bitki bazlı et seçeneklerine kendi kolaylık tanımları doğrultusunda sahip olmaya alışıyor. Fabrika çiftliklerinden elde edilen “gerçek” etler manşetlerde yer almaya devam ederken, dünyanın dört bir yanındaki meraklı, bilinçli tüketiciler için bitki bazlı alternatifler her geçen gün daha erişilebilir hale geliyor.
