Türk parasının dalgalı hareketliliğinden sonra parasını garanti altına almak isteyen AVM’ler 2018’de kaldırılan dövizle kiralama sistemine geri dönüş hamlesinde bulundu. %50 ortaklı markalara uygulanacak olmasıyla alınan kararı ihlal etmediği savunulan hamle, yabancı markalar dahil olmak üzere pek çok zincirden tepki çekti.
Tepki Toplayan Ödeme Modelinin Detayları
12 aylık TÜFE ortalamasından daha fazla zam yapabilmek adına Ankara ile görüşme sağlayan AVM temsilcileri, 2018’de alınan tebliği gerekçe göstermeleriyle birlikte %50 ve daha fazla oranda yabancı ortaklığı bulunan markalara döviz üzerinden kira yaptırımına karar verdi. Sektör temsilcilerinin aktardığı verilere göre yıllık TÜFE ortalamasının üstünde bir zammın kabulü için baskı uygulanırken, Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Altaş ise bu gelişmelerin AVM’lerin kendi inisiyatifinde alınmış bir karar olduğunu aktardı.
Beymen, Network, Koton, Watsons, Mango, Deichman gibi AVM’ler aracılığıyla 100’lerce şubeyi hizmete açan markaların kendilerinden döviz istenmesine büyük tepki gösterdiği öğrenildi. Bu hamlenin yatırımları olumsuz etkileyeceğinin altı çizilirken tüketici ve üretici arasındaki fiyat oranının 50 puanı aştığına ve son ürün fiyatlarına yansıyacak olan bu modelin enflasyonist baskı oluşturacağına vurguda bulunuldu.
Açıklamalar Ne Yönde?
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, daha önce 2018’den bu yana uygulanmayan bu sisteme ek, TÜFE’nin üzerinde ekstra kira zam ya da döviz ile fatura konusundaki baskıyla birlikte üyelerden çok fazla şikayet geldiğini aktardı. Konuya dair AVM’lerin sunduğu gerekçe ise döviz üzerinden borç varlığı olurken, enflasyon ve kur artışıyla birlikte aslında %40’lık bir fark oluştuğu belirtildi. AYD Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Altaş dövize ilişkin adımların yasal çerçevede gerçekleştiğini ve bu kararın birkaç AVM ile sınırlı kaldığını belirtti.
